Bij duurzaam bouwen denken we al snel aan hightech innovaties en futuristische ontwerpen. Maar écht duurzaam bouwen begint met iets veel kleiners: Trias Energetica. Dit concept is al duizenden jaren dé gids voor efficiënter bouwen. Hieronder leggen we je uit wat het inhoudt en hoe dit tijdloze principe je helpt om zuiniger te bouwen.  

Wat is Trias Energetica?

Trias Energetica is een slim en eenvoudig stappenplan om structureel energie te besparen. Het werd in de jaren ’70 als model geïntroduceerd, maar de gedachte erachter is eeuwenoud:  

1. Beperk de energievraag
Gebruik energie alleen als het echt nodig is. Goede isolatie, zuinige verlichting en een gebouworiëntatie die het daglicht optimaal benut, zorgen al voor een flinke besparing.  

2. Kies voor hernieuwbare energie

Heb je het verbruik beperkt? Dek de resterende energiebehoefte dan met duurzame bronnen zoals zon, wind en aardwarmte.

3. Ga efficiënt om fossiele brandstoffen efficiënt
Lukt (nog) niet alles met duurzame energie? Gebruik fossiele brandstoffen dan zo efficiënt mogelijk. Zo houd je de impact op het milieu beperkt.

Het mooie van Trias Energetica is dat het tijdloos is, en niet gebonden aan technologie of trends. Het is een manier van denken die je helpt om energie en middelen bewust in te zetten.

Een eeuwenoud principe, voor altijd actueel

Hoewel het model pas sinds de jaren ’70 een naam heeft, is het principe zelf al veel ouder. In de oudheid hielden bouwmeesters al rekening met energie:

• Romeinen gebruikten dikke muren, zoninval en natuurlijke ventilatie om de temperatuur in hun gebouwen te reguleren. Ze gebruikten zelfs een vroege vorm van vloerverwarming (hypocaust)  

• Egyptenaren werkten met kleimuren en windvangers (malfaqs) om koele lucht naar binnen te leiden.

• Zelfs de natuur doet mee. Termietenheuvels inspireren tot op de dag van vandaag architecten door hun slimme temperatuurregulatie.

Hoe passen we dit vandaag toe?

De kracht van dit model zit in de eenvoud: eerst besparen, dan verduurzamen, en pas als laatste fossiel inzetten.

1. Energie besparen begint bij het ontwerp

De eerste stap blijft de belangrijkste: voorkom onnodig energieverbruik. Dat begint al bij het ontwerp:

• Goede isolatie houdt warmte binnen in de winter en buiten in de zomer.

• Slim geplaatste gebouwen benutten zonlicht in de winter en blokkeren het in de zomer.

• Natuurlijke ventilatie – zoals kruisventilatie of zonneschouwen – zorgt voor frisse lucht zonder energieverbruik.

• Thermische massa in materialen als beton helpt temperatuurverschillen op te vangen.

• Slimme technologie, zoals automatische zonwering of thermostaten, zorgt dat je alleen energie verbruikt als het echt nodig is.

2. Hernieuwbare energie slim inzetten

Vul de resterende behoefte aan met duurzame energie:  

• Zonnepanelen leveren stroom zonder uitstoot.

• Windenergie wordt steeds toegankelijker, vooral op grotere schaal.

• Geothermie biedt comfortabele verwarming én koeling, met minimale impact.

Veel van deze technieken zijn inmiddels bekend terrein. Daarom ligt in deze blog de nadruk op de stappen eromheen, die vaak vergeten worden, maar minstens zo belangrijk zijn.

3. Fossiele brandstoffen

Helemaal fossielvrij bouwen is (nog) niet altijd haalbaar. Als het niet anders kan, zet fossiele brandstof dan zo slim mogelijk in:  

• Moderne verwarmings- en koelsystemen (HVAC) gaan zuinig om met gas en stroom.

• Warmte-krachtkoppeling (WKK) benut één energiebron voor zowel stroom als warmte.

• Slimme energiebeheersystemen stemmen het gebruik continu af op de werkelijke behoefte.

Hoewel we wereldwijd toewerken naar fossielvrij bouwen, zijn deze oplossingen op korte termijn nog nodig. Efficiëntie is dan de sleutel.

Duurzaam bouwen en Trias Energetica: een goede match

Duurzaam bouwen gaat over meer dan techniek. Het vraagt om bewuste keuzes en balans tussen gebouw, gebruiker en omgeving. Trias Energetica helpt je die balans te vinden.  

Eenvoud als kracht

Trias Energetica bewijst dat duurzaamheid niet ingewikkeld hoeft te zijn. Door de basis op orde te hebben, maak je al het verschil. En bij DIBS42 combineren we deze beproefde aanpak met slimme digitale tools zoals BIM. Zo realiseren we duurzame gebouwen die energie besparen én prettig zijn om in te wonen of werken.

Auteur: Djorhia Nijssen-Treskes, mede-oprichter DIBS42  

‍