De bouw loopt niet altijd voorop als het gaat om technologische innovatie. Toch zien we de laatste jaren een flinke inhaalslag. Digitale tools zorgen voor efficiëntere processen en betere samenwerking. Eén technologie valt daarbij op: kunstmatige intelligentie, oftewel AI.

AI wordt al langer toegepast, maar speelt de laatste jaren ook een steeds grotere rol binnen Building Information Modeling (BIM). In deze blog lees je hoe AI BIM slimmer, sneller en efficiënter maakt en welke impact dat heeft op onze manier van bouwen.

Wat is BIM en wat is AI?

Voor wie een snelle opfrisser kan gebruiken:

       · BIM (Building Information Modeling) is een digitale weergave van een gebouw, inclusief alle fysieke en functionele eigenschappen. Het biedt een centraal platform voor samenwerking en informatie-uitwisseling tussen alle betrokkenen in het ontwerp-, bouw- en beheerproces.

       · AI (Artificial Intelligence of Kunstmatige Intelligentie) stelt computers in staat om patronen in data te herkennen en daaruit voorspellingen te doen. In de bouw helpt AI bij het optimaliseren van ontwerpen en het voorspellen van onderhoudsbehoeften.

BIM krijgt een boost met AI

BIM is voor veel professionals al jarenlang een bekend onderdeel van het werkproces. Toch zijn we nog lang niet aan het eind van wat er mogelijk is. AI opent een nieuw speelveld.

Slimmere data-analyses sporen fouten en clashes vroegtijdig op, maken kostenramingen nauwkeuriger en automatiseren repetitieve taken. Zo kunnen modelleurs en ingenieurs zich weer bezighouden met de creatieve kant van hun vak. En is dat niet waarom we ooit dit werk zijn gaan doen?

AI in BIM: praktijkvoorbeelden

AI-toepassingen in BIM zijn al lang geen toekomstmuziek meer. Hieronder een aantal concrete voorbeelden:

3D-scanherkenning

AI zet grote stappen in het herkennen en interpreteren van 3D-scans van bestaande gebouwen en bouwplaatsen. Zo is het mogelijk om point-cloud-data van laserscans razendsnel om te zetten in nauwkeurige BIM-modellen. Hiermee wordt het documenteren van bestaande gebouwen en bouwplaatsen aanzienlijk versneld. AI kan

zelfs bouwonderdelen, materialen en potentiële gebreken identificeren. Dit is vooral waardevol bij renovatieprojecten, het behoud van historisch erfgoed en het maken van Digital Twins van bestaande gebouwen. De mogelijkheid om fusieke ruimtes snel en nauwkeurig te digitaliseren opent bovendien neuwe deuren voor virtual reality-toepassingen in bouwplanning en facilitair management.

Clashdetectie

Een van de meest waardevolle toepassingen van AI in BIM is het automatiseren van clashdetectie. Bij clashdetectie worden ‘clashes’ of tegenstrijdigheden tussen verschillende bouwcomponenten in BIM-modellen geïdentificeerd. Dit voorkomt problemen zoals vertragingen, herwerk en budgetoverschrijding. Dankzij AI kunnen 3D-modellen razendsnel worden geanalyseerd en worden deze clashes vroegtijdig opgespoord. Zo kunnen architecten en ingenieurs aanpassingen doen voordat er serieuze gevolgen ontstaan.

Simulatie van energieprestaties

Een ander belangrijk toepassingsgebied is het optimaliseren van energieprestaties. AI maakt het mogelijk om verschillende factoren, zoals de gebouworiëntatie, gevelontwerp en klimaatsystemen (HVAC), te analyseren en simulaties te genereren. Deze simulaties helpen architecten en ingenieurs om energiezuinige ontwerpen te maken en weloverwogen beslissingen te nemen over de duurzaamheid van een gebouw.

Kostenraming

AI verwerkt data over materialen, arbeid en projectvoorwaarden om nauwkeurige kosteninschattingen te genereren.

Kwaliteitscontrole

Op basis van sensordata worden afwijkingen sneller herkend. Dit voorkomt fouten en beperkt herstelwerk.

Geoptimaliseerde planningen

Door data over logistiek, roosters en beschikbaarheid te combineren, genereert AI efficiëntere projectplanningen.

Veiligheid op de bouwplaats

AI analyseert camerabeelden en sensordata om onveilige situaties te signaleren. In Japan controleren AI-systemen bijvoorbeeld of medewerkers hun veiligheidsuitrusting dragen.

Generatief ontwerp

AI genereert automatisch meerdere ontwerpvarianten op basis van input zoals regelgeving, locatie en prestatie-eisen.

Autonome bouw

Robots en AI-systemen helpen bij het transport, metselen, lassen of inspecteren. Drones brengen bouwplaatsen in kaart. Dit versnelt processen en verkleint de foutmarge.

AI-gestuurd onderhoud

Sensoren en AI voorspellen onderhoudsbehoeften, voorkomen storingen en verbeteren energie-efficiëntie.

Wat is het addertje onder het gras?

AI klinkt veelbelovend, maar kent ook beperkingen. De grootste uitdaging is op dit moment de kwaliteit en integratie van data. BIM werkt alleen optimaal als de onderliggende data compleet, accuraat en consistent is.

Vijf tips voor goed databeheer:

1. Gebruik unieke identificaties (GUIDs): Zorg dat objecten uniek en correct gelabeld zijn.

2. Investeer in training: Laat je team uniform en efficiënt werken.

3. Leg workflows vast: Maak duidelijke afspraken over datainvoer en controle.

4. Gebruik samenwerkingsplatforms: Kies tools die realtime communicatie ondersteunen.

5. Controleer en onderhoud je data regelmatig: Houd data actueel en schoon om fouten te voorkomen.

Onthoud: ook AI maakt fouten. Daarom blijft de combinatie van menselijke expertise en slimme technologie essentieel.

De toekomst van bouwen met AI en BIM

De combinatie van AI en BIM biedt een scala aan nieuwe mogelijkheden voor de bouwsector. Samen zorgen ze voor een slimmere, snellere en duurzamere industrie.

Hoewel er nog uitdagingen zijn, is het duidelijk dat AI langzamerhand een vast onderdeel wordt van de bouwpraktijk. De toepassingen die we nu zien, zijn nog maar het begin. Het is aan ons als sector om die kansen te benutten en samen met AI te bouwen aan de toekomst.

‍